Meracine – Chuyên Tâm Vì Sức Khỏe
Sổ mũi là triệu chứng phổ biến gây khó chịu, ảnh hưởng đáng kể đến sinh hoạt và sức khỏe. Để giải quyết triệt để tình trạng này, việc hiểu rõ nguyên nhân và áp dụng đúng cách chữa sổ mũi cho người lớn là rất cần thiết. Bài viết này sẽ cung cấp thông tin chi tiết về các yếu tố gây sổ mũi và những phương pháp điều trị hiệu quả ngay tại nhà, giúp người bệnh nhanh chóng phục hồi sức khỏe.
1. Sổ mũi là gì?
Sổ mũi là hiện tượng chất nhầy hoặc chất lỏng chảy ra từ mũi, có thể loãng như nước hoặc đặc quánh, trong suốt hoặc đục, màu trắng, vàng hoặc xanh. Đây là một cơ chế tự nhiên giúp cơ thể loại bỏ các dị vật, bụi bẩn và vi sinh vật, đồng thời giữ ẩm cho lớp niêm mạc mũi.
Tuy nhiên, khi nước mũi tiết ra nhiều bất thường, kéo dài kèm theo các triệu chứng khác như nghẹt mũi, đau đầu, sốt, đau họng,… thì cần thận trọng vì đó có thể là dấu hiệu của các vấn đề hô hấp hoặc dị ứng nghiêm trọng hơn.
Sổ mũi nhiều có thể là dấu hiệu viêm đường hô hấp
2. Tại sao người lớn bị sổ mũi?
Hiểu rõ nguyên nhân là bước đầu quan trọng để chữa sổ mũi cho người lớn một cách hiệu quả và đúng hướng.
2.1. Thay đổi thời tiết
Khi thời tiết chuyển lạnh hoặc hanh khô, mũi thường tăng tiết dịch nhầy để giữ ẩm cho lớp niêm mạc. Đây là phản ứng hoàn toàn tự nhiên. Tuy nhiên, nếu cơ thể yếu hoặc mắc thêm các bệnh lý khác, tình trạng sổ mũi có thể kéo dài.
2.2. Cảm lạnh, cảm cúm
Đây là nguyên nhân phổ biến nhất gây sổ mũi. Khi bị virus cảm lạnh hoặc cúm tấn công, lớp niêm mạc mũi bị kích thích dẫn đến tiết nhiều chất nhầy. Ban đầu dịch mũi trong và loãng, sau chuyển sang đục, đặc và có màu vàng hoặc xanh. Kèm theo đó là sốt nhẹ, ho, đau họng và cơ thể mệt mỏi.
2.3. Viêm xoang
Viêm xoang do nhiễm trùng vi khuẩn hoặc virus khiến niêm mạc xoang sưng to, tăng tiết dịch và làm tắc nghẽn đường dẫn lưu. Người bệnh thường sổ mũi kéo dài, đau nhức vùng trán hoặc hai bên má, nghẹt mũi, ho kéo dài, đôi khi kèm theo sốt.
2.4. Viêm mũi dị ứng
Các yếu tố như phấn hoa, lông động vật, nấm mốc hoặc khói bụi đều có thể kích hoạt phản ứng dị ứng ở người nhạy cảm. Triệu chứng đặc trưng là sổ mũi loãng, hắt hơi liên tục, ngứa mũi, ngứa họng, ngứa mắt.
2.5. Viêm mũi không do dị ứng
Đây là tình trạng viêm mũi không rõ nguyên nhân cụ thể, có thể do thức ăn cay nóng, thay đổi nội tiết tố, khói thuốc hoặc mùi mạnh. Sổ mũi có thể kéo dài và tái đi tái lại.
2.6. Các nguyên nhân khác
- Lệch vách ngăn mũi: Cản trở lưu thông không khí và dịch mũi.
- Polyp mũi: Gây nghẹt mũi và tăng tiết dịch.
- Dị vật trong mũi: Dù hiếm gặp ở người lớn, nhưng vẫn có thể xảy ra khi làm việc trong môi trường đặc biệt.
- Khối u vùng mũi: Cần loại trừ nếu tình trạng kéo dài và không đáp ứng điều trị thông thường.
Cần biết nguyên nhân sổ mũi để điều trị đúng cách, hiệu quả
3. Cách chữa sổ mũi cho người lớn hiệu quả tại nhà
Thông thường, tình trạng sổ mũi sẽ tự hết trong vài ngày. Tuy nhiên, bạn hoàn toàn có thể áp dụng một số cách chữa sổ mũi cho người lớn đơn giản ngay tại nhà để giảm triệu chứng, giúp cơ thể hồi phục nhanh hơn.
3.1. Uống nhiều nước ấm
Nước ấm giúp giữ ẩm cho niêm mạc mũi, hỗ trợ làm loãng dịch nhầy và giảm tắc nghẽn mũi. Bạn có thể thêm một lát chanh hoặc một thìa nhỏ mật ong để tăng hương vị và mang lại tác dụng kháng khuẩn nhẹ. Ngoài ra, nước ấm còn hỗ trợ cơ thể chống lại nhiễm trùng hiệu quả hơn.
3.2. Xông hơi
Xông hơi là cách làm thông mũi, giảm tắc nghẽn hiệu quả đã được sử dụng từ lâu. Hơi nước nóng giúp làm loãng dịch nhầy trong hốc mũi và cổ họng, giúp bạn dễ thở hơn.
Cách thực hiện: Đổ nước nóng vào chậu, thêm vài giọt tinh dầu khuynh diệp hoặc bạc hà nếu có. Dùng khăn trùm kín đầu và chậu, hít thở sâu trong khoảng 5–10 phút. Không nên xông hơi quá lâu để tránh gây khô hoặc kích ứng mũi.
3.3. Tạo độ ẩm cho không khí
Không khí khô là một trong những nguyên nhân khiến niêm mạc mũi dễ kích ứng và chảy nước mũi nhiều hơn. Bạn có thể sử dụng máy tạo độ ẩm hoặc đơn giản là đặt một chậu nước trong phòng, giúp làm ẩm không khí, tạo điều kiện cho mũi phục hồi tốt hơn.
3.4. Sử dụng thuốc xịt mũi
Thuốc xịt hoặc nhỏ mũi không kê đơn có thể giúp giảm sưng, thông thoáng đường thở, đặc biệt khi sổ mũi đi kèm nghẹt mũi.
Một số hoạt chất thường dùng gồm:
- Oxymetazoline, Xylometazoline (giúp co mạch, giảm nghẹt mũi)
- Phenylephrine, Pseudoephedrine (giảm sung huyết mũi)
- Kháng histamin dạng xịt như Azelastin (dành cho viêm mũi dị ứng)
- Corticoid dạng xịt (trong trường hợp viêm mũi kéo dài, có chỉ định bác sĩ)
Đặc biệt, nếu nguyên nhân là viêm mũi dị ứng, bạn nên dùng thuốc kháng histamin dạng xịt chứa Azelastin – hoạt chất có khả năng ngăn chặn phản ứng dị ứng tại chỗ, giúp làm giảm nhanh tình trạng sổ mũi, hắt hơi, ngứa mũi.
Nhiều trường hợp người bệnh cần dùng thuốc để giảm triệu chứng
3.5. Rửa mũi bằng nước muối
Đây là phương pháp đơn giản, hiệu quả và an toàn giúp làm sạch chất nhầy, bụi bẩn, kháng nguyên bám trên niêm mạc mũi.
Có 2 loại dung dịch thường dùng:
- Nước muối sinh lý (0.9%): Có áp suất thẩm thấu tương đương dịch cơ thể, giúp làm loãng dịch nhầy, làm sạch nhẹ nhàng.
- Nước muối ưu trương (1.8% – 3%): Có áp suất thẩm thấu cao hơn, giúp hút dịch viêm, giảm phù nề niêm mạc mũi, giảm nghẹt mũi hiệu quả hơn.
Lưu ý: Rửa mũi nên thực hiện đúng cách, bằng dụng cụ chuyên dụng và nước muối vô trùng, tránh làm tổn thương hoặc gây viêm nhiễm ngược.
Rửa mũi là biện pháp hiệu quả loại bỏ dịch nhầy từ sâu bên trong mũi xoang
4. Sổ mũi bao lâu thì khỏi?
Tùy thuộc vào nguyên nhân gây bệnh mà thời gian khỏi sổ mũi ở mỗi người sẽ khác nhau. Với trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, sổ mũi kéo dài có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm, nên cần được theo dõi kỹ và đưa trẻ đi khám bác sĩ. Đối với người lớn, nếu tình trạng sổ mũi kéo dài hơn 10 ngày, kèm theo các triệu chứng như sốt cao, đau đầu, đau tai,… thì bạn nên đi khám ngay để được chẩn đoán chính xác và có hướng chữa sổ mũi cho người lớn phù hợp.
Thông thường, sổ mũi do cảm lạnh hoặc dị ứng có thể tự hết trong vòng vài ngày đến 1 tuần nếu được chăm sóc đúng cách và áp dụng các biện pháp chữa sổ mũi cho người lớn tại nhà như uống nước ấm, xông hơi, dùng thuốc xịt mũi hợp lý.
5. Phòng ngừa sổ mũi hiệu quả
Phòng bệnh luôn tốt hơn chữa bệnh, do đó bạn nên chủ động thực hiện các biện pháp phòng tránh:
- Giữ vệ sinh tay, mũi, miệng hàng ngày.
- Rửa mũi bằng nước muối sinh lý thường xuyên.
- Đeo khẩu trang khi ra ngoài hoặc khi tiếp xúc với môi trường khói bụi, ô nhiễm.
- Duy trì lối sống lành mạnh: ngủ đúng giờ, tập thể dục thường xuyên.
- Tiêm phòng đầy đủ các vaccine phòng bệnh cúm, viêm phổi.
- Tránh tiếp xúc gần người đang bị cảm cúm hoặc nhiễm trùng hô hấp.
Sổ mũi là tình trạng phổ biến, đặc biệt ở người lớn, có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau. Việc hiểu đúng về sổ mũi và áp dụng các cách chữa sổ mũi cho người lớn tại nhà như uống nước ấm, xông hơi, tạo độ ẩm không khí, sử dụng thuốc xịt mũi hợp lý và rửa mũi bằng nước muối sẽ giúp bạn giảm nhanh các triệu chứng khó chịu và phòng ngừa biến chứng. Nếu tình trạng sổ mũi kéo dài hoặc có dấu hiệu nghiêm trọng, hãy tìm gặp bác sĩ để được tư vấn và điều trị kịp thời.
